Van’da 3 Bin 200 Yıl Öncesine Ait Beyin Ameliyatı İzine Rastlandı

Van’ın Çatak ilçesinde, Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın izni ve Van Müze Müdürlüğü başkanlığında, Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi (YYÜ) Arkeoloji Bölümü Doktor Öğretim Üyesi Gulan Ayaz’ın bilimsel danışmanlığında yürütülen nekropol kazı çalışmaları büyük bir sürprize ev sahipliği yaptı.

Kaniya Bekan mevkiinde yapılan kazılarda, 3 oda ve 4 örme mezarın yanı sıra 400 insan iskeleti bulundu. Ancak bu iskeletlerden 30’unda şaşırtıcı bir detay keşfedildi. İskeletlerin kafataslarında beyin ameliyatı (trepanasyon) izleri bilim dünyasını heyecanlandırdı.

Araştırma ekibi, yaptığı incelemeler sonucunda beyin ameliyatlarının genellikle kafatasının sağında, solunda ve ensede gerçekleştirildiğini belirledi. Bu ameliyatların oluk açma, kesme, delme ve kazıma yöntemleriyle yapıldığına dair bulgular da dikkat çekiciydi. Ekip, ameliyatların yüzde 60’ının başarılı olduğunu ve bu durumun o dönemdeki tıp uygulamalarının ne kadar gelişmiş olduğunu gösterdiğini ifade etti.

Yüzüncü Yıl Üniversitesi Arkeoloji Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Hakan Yılmaz, bölgede o dönemde nörolojik bir hastalık ya da salgın yaşanmış olabileceği ihtimalini değerlendirdi. Ameliyat olan bireylerin yüzde 60’ının iyileşmiş olması, o dönemdeki tıp pratiğinin etkileyici bir başarı oranına sahip olduğunu gösteriyor. Yılmaz, Türkiye genelinde bu kadar yoğun kafatası ameliyatının sadece Kaniya Bekan Nekropolü’nde yapıldığını belirtti.

Mezarlardan çıkarılan kemiklerin laboratuvar ortamında detaylı analizlere tabi tutulacağını söyleyen Yılmaz, antropolojik analizlerle yaş ve cinsiyet tespiti yapılacağını, buna ek olarak kemikler üzerindeki hastalıkların inceleneceğini ve bireylerin beslenme alışkanlıklarının ortaya çıkarılacağını ifade etti.